Het is Nederland gelukt het fel begeerde Europees Geneesmiddelenbureau binnen te slepen. Nadat Amsterdam en Milaan in de derde stemronde als enige twee overgebleven kandidaten net zoveel stemmen kregen, wees loting Amsterdam uiteindelijk als winnaar aan.

Na twee stemrondes, waarin Milaan de steun van twaalf lidstaten en Amsterdam van negen lidstaten kreeg, was Kopenhagen afgevallen.

In de eerste ronde haalde Nederland 20 punten binnen, evenals Kopenhagen. Milaan scoorde met 25 stemmen het best, aldus EU-bronnen.

De EU-ministers van Buitenlandse Zaken, onder wie Halbe Zijlstra, kozen in Brussel een nieuwe vestigingsplek voor het EU-agentschap dat vanwege de brexit uiterlijk maart 2019 uit Londen weg moet. Er zijn maximaal drie (geheime) stemrondes waarin de 27 lidstaten uit zestien kandidaat-steden moeten kiezen. Dat waren er aanvankelijk negentien maar Malta, Ierland en Kroatië trokken zich de afgelopen uren terug.

De eerste ronde leverde niet meteen een winnaar op. Er werd een pauze ingelast tot het begin van de tweede ronde. Die tijd werd door de ministers niet gebruikt om koffie te drinken maar om stemmen binnen te slepen.

Wouter Bos lobbyde voor Amsterdam

Oud-minister Wouter Bos, die maanden voor Amsterdam lobbyde in heel Europa, zei vooraf de meeste concurrentie te duchten van Bratislava, Kopenhagen, Milaan en Stockholm. Daarvan zijn Stockholm en Bratislava nu definitief afgevallen. Volgens minister Zijlstra heeft Amsterdam een goede kans ,,als we de eerste ronde maar doorkomen", zei hij eerder.

Bratislava, de hoofdstad van Slovakije, werd gezien als kanshebber omdat de Oost-Europese landen weinig EU-agentschappen hebben.

Het EMA is een prestigieuze organisatie die onder andere nieuwe geneesmiddelen beoordeelt. Er werken 900 hoogopgeleide mensen. Het bureau heeft een budget van meer dan 300 miljoen euro.

Rutte: Diplomatiek succes

De komst van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) naar Amsterdam is een ,,succes voor de Nederlandse diplomatie", aldus premier Mark Rutte. Volgens hem was de competitie om het agentschap binnen te halen ,,hevig" en het besluitvormingsproces ,,lang en intensief".

,,Maar mede dankzij het goede werk van de betrokken bewindslieden uit het huidige en het vorige kabinet, en Wouter Bos als ambassadeur voor het Nederlandse bid is het een succes geworden", schrijft hij in een reactie op Facebook. Het EMA staat nu nog en Londen, maar gaat daar weg omdat Groot-Brittannië de EU gaat verlaten.

Volgens de premier betekent de keuze voor Amsterdam dat EMA zijn ,,belangrijke werk na de Brexit zonder onderbreking en zonder verlies van productiviteit kan voortzetten. Dat is goed nieuws voor alle patiënten in Europa." Voor Nederland betekent het onder meer extra arbeidsplaatsen, aldus de premier.

CBG blij met komst EMA

Ook het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) verwelkomt het Europees geneesmiddelenagentschap EMA in Amsterdam. ,,We zien het als een grote eer dat Nederland een meerderheid van stemmen heeft gekregen van de 27 Europese lidstaten. Het CBG is een van de Europese hoofdrolspelers in centrale geneesmiddelenbeoordeling en geneesmiddelenbewaking. We zien uit naar de voortzetting van de samenwerkingsrelatie met de EMA in haar nieuwe thuishaven'', aldus directeur Hugo Hurts.

Het CBG zegt de komst van de EMA naar Amsterdam te ondersteunen opdat de continuïteit en kwaliteit van de toelating en bewaking van medicijnen op hetzelfde hoge niveau blijft in het belang van de patiënt.

Ander EU-agentschap naar Parijs

Er moest ook een beslissing genomen worden over de nieuwe plek van de Europese Bankautoriteit (EBA). Dat verhuist van Londen naar Parijs.

Daarmee is het EU-agentschap aan de neus van onder meer Frankfurt en Luxemburg voorbijgegaan. Acht lidstaten aasden op de EU-autoriteit die in 2011 vanwege de financiële crisis werd opgericht. Nederland had geen interesse voor de vestiging van de EBA. .

De verhuizing is nodig vanwege het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU. EU-agentschappen moeten volgens de regels op EU-grondgebied liggen.

De EBA ziet toe op handhaving van de financiële stabiliteit in de EU en kan zonodig nationale toezichthouders tot de orde roepen. Zij is ook verantwoordelijk voor de zogenoemde stresstesten waarbij wordt onderzocht of banken bestand zijn tegen grote crises.

Het agentschap is onafhankelijk maar moet verantwoording afleggen aan het Europees Parlement, de Europese Commissie en de lidstaten. Er werken circa 150 mensen.